Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng, vị trí tích tụ mỡ trong cơ thể có ảnh hưởng đáng kể đến nguy cơ mắc các bệnh lý, độc lập với trọng lượng toàn thân hoặc tỷ lệ mỡ. Các khu vực tích mỡ khác nhau phản ứng theo cách riêng biệt với sự thay đổi chuyển hóa, gây ra những tác động lớn đối với sức khỏe tổng thể. Bác sĩ Nguyễn Thị Quý từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM chia sẻ về mối liên hệ giữa mỡ nội tạng và tỷ lệ tử vong, cũng như các biện pháp điều trị béo phì.

Mô mỡ có thể tích tụ dưới da (SCAT) hoặc xung quanh các cơ quan nội tạng (VAT). SCAT thường tập trung ở vùng bụng dưới, lưng trên, mông và đùi. Phụ nữ tiền mãn kinh có nhiều SCAT hơn nam giới, nhưng sau khi mãn kinh, họ dễ tích tụ mỡ nội tạng hơn. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý chuyển hóa liên quan đến béo phì bụng, như đề kháng insulin và bệnh tim mạch.

Mỡ nội tạng chủ yếu nằm trong khoang bụng, bao gồm gan và ruột. Đặc điểm của loại mỡ này là khả năng dẫn lưu axit béo tự do và adipokine vào tuần hoàn máu, từ đó trực tiếp ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất. Nam giới thường có lượng mỡ nội tạng cao hơn so với nữ giới. Sự phân bố mỡ này không chỉ phụ thuộc vào giới tính mà còn chịu ảnh hưởng bởi hormone sinh dục, lão hóa và biến thể gen.

Khi cơ thể lão hóa, mô mỡ dưới da dần chuyển thành mỡ nội tạng, dẫn đến tình trạng chảy xệ cơ và xuất hiện nếp nhăn. Sự thay đổi này khiến nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch, Alzheimer, ung thư, tiểu đường loại 2, đột quỵ và cholesterol cao tăng lên đáng kể. Ngoài ra, việc dung nạp nhiều calo từ thức ăn nhanh và ít vận động cũng góp phần làm gia tăng tình trạng béo phì, đặc biệt là béo phì vùng bụng.

Bệnh béo phì, nhất là dạng béo phì bụng, làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ không do rượu, hội chứng buồng trứng đa nang và một số loại ung thư. Để kiểm soát tình trạng này, các biện pháp chính bao gồm quản lý lối sống, sử dụng thuốc giảm lipid, phẫu thuật giảm cân và các chiến lược hạn chế lượng thức ăn nạp vào. Theo y học cổ truyền, béo phì được coi là kết quả của sự hư tổn Can, Tỳ và Thận, cùng với sự tích tụ đàm thấp nhiệt trong cơ thể. Có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả dựa trên thảo dược, châm cứu, xoa bóp huyệt và chế độ ăn uống phù hợp.