Việt Nam đang đối mặt với một thách thức dinh dưỡng phức tạp - thiếu hụt và thừa thãi iốt. Mặc dù chương trình sử dụng muối iốt toàn dân đã được triển khai từ năm 1994, nhưng kết quả điều tra dinh dưỡng gần đây cho thấy, mức iốt niệu của người dân vẫn chưa đạt đến mức khuyến cáo. Điều này đặt ra câu hỏi về hiệu quả của các nỗ lực can thiệp và sự cần thiết phải có những giải pháp mới để đảm bảo an ninh dinh dưỡng iốt cho toàn dân.

Bí ẩn Về Tình Trạng Thiếu và Thừa Iốt Tại Việt Nam

Thiếu Iốt: Vẫn Là Thách Thức Chưa Được Giải Quyết

Kết quả tổng điều tra dinh dưỡng năm 2019 - 2020 cho thấy, mức iốt niệu của người dân Việt Nam vẫn chưa đạt đến mức khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Chỉ 27% hộ gia đình sử dụng muối iốt đủ tiêu chuẩn, trong khi WHO khuyến cáo tỷ lệ này phải trên 90%. Đối với các nhóm đối tượng cụ thể, mức iốt niệu cũng thấp hơn so với mức khuyến cáo. Trẻ em trên 6 tuổi có chỉ số iốt niệu là 113,3 mcg/l, phụ nữ độ tuổi sinh đẻ là 98,9 mcg/l, và phụ nữ có thai là 85,3 mcg/l, trong khi mức khuyến cáo lần lượt là 100-199 mcg/l và 150-249 mcg/l.Điều này cho thấy, mặc dù đã có chương trình sử dụng muối iốt toàn dân, nhưng tình trạng thiếu hụt iốt vẫn chưa được giải quyết triệt để. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng, tăng cường vi chất dinh dưỡng như iốt trên quy mô lớn là một biện pháp can thiệp y tế công cộng hiệu quả để ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 26 nước còn lại trên thế giới bị thiếu vi chất này.

Thừa Iốt: Không Phải Là Vấn Đề Đáng Quan Ngại

Mặc dù tình trạng thiếu iốt vẫn chưa được giải quyết triệt để, nhưng theo Bộ Y tế, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp bệnh nhân thừa iốt. Cơ quan chuyên môn khẳng định rằng, tỷ lệ người có nồng độ iốt niệu vượt quá ngưỡng 300 ppm (ngưỡng cao) là 0%.Điều này đồng nghĩa với việc, cho đến nay, chưa có bằng chứng khoa học nào chỉ ra rằng, việc sử dụng muối iốt tăng cường đã dẫn đến hậu quả về bệnh lý tuyến giáp, bao gồm cả ung thư tuyến giáp. Trái lại, các báo cáo của Bệnh viện Nội tiết Trung ương và Viện Dinh dưỡng cho thấy, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp bệnh nhân thừa iốt.Bộ Y tế giải thích rằng, nguyên nhân gia tăng ung thư tuyến giáp chủ yếu do sự phát triển của kỹ thuật chẩn đoán và ý thức tầm soát bệnh của người dân, chứ không phải do thừa iốt. Vì vậy, việc sử dụng muối iốt tăng cường không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm hay gây ra các bệnh lý về tuyến giáp.

Vai Trò Của Iốt Trong Sức Khỏe Cộng Đồng

Iốt là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển và chức năng của tuyến giáp. Thiếu iốt có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, như suy giáp, cường giáp, và ung thư tuyến giáp. Ngược lại, thừa iốt cũng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.Vì vậy, việc duy trì mức iốt trong cơ thể ở mức cân bằng là vô cùng quan trọng. WHO khuyến cáo rằng, mức iốt niệu lý tưởng cho trẻ em và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nằm trong khoảng 100-199 mcg/l, và 150-249 mcg/l đối với phụ nữ có thai.Tuy nhiên, kết quả điều tra dinh dưỡng tại Việt Nam cho thấy, mức iốt niệu của các nhóm đối tượng này vẫn chưa đạt đến mức khuyến cáo. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các cơ quan y tế trong việc đảm bảo an ninh dinh dưỡng iốt cho toàn dân.

Hướng Tới Một Tương Lai Dinh Dưỡng Iốt Cân Bằng

Để giải quyết tình trạng thiếu và thừa iốt tại Việt Nam, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan y tế, chính phủ, và cộng đồng. Các biện pháp can thiệp như tăng cường sử dụng muối iốt, giám sát chất lượng sản phẩm, và nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của iốt sẽ là những bước đi quan trọng.Bên cạnh đó, việc tiếp tục nghiên cứu và theo dõi sát tình hình dinh dưỡng iốt quốc gia cũng là điều cần thiết. Chỉ khi nắm bắt được thực trạng một cách toàn diện, các nhà hoạch định chính sách mới có thể đưa ra các giải pháp hiệu quả, đảm bảo an ninh dinh dưỡng iốt cho toàn dân.Với sự nỗ lực của cả hệ thống y tế và sự tham gia tích cực của cộng đồng, Việt Nam có thể vượt qua thách thức về thiếu và thừa iốt, hướng tới một tương lai với sức khỏe và dinh dưỡng cân bằng cho toàn dân.