Hà Nội, thủ đô của Việt Nam, đang trở thành một trong những địa phương có tuổi thọ trung bình cao nhất cả nước. Với sự phát triển kinh tế - xã hội ổn định và các chính sách chăm sóc sức khỏe cộng đồng hiệu quả, người dân Hà Nội đang hưởng thụ một cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài hơn. Những con số thống kê gần đây cho thấy Hà Nội đang dẫn đầu cả nước về tuổi thọ trung bình, tỷ lệ sinh và các chỉ số phát triển dân số khác.

Tuổi Thọ Trung Bình Cao Nhất Cả Nước

Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê, tuổi thọ trung bình của người dân Hà Nội đã đạt 76,1 tuổi vào năm 2023. Đây là mức cao nhất cả nước, vượt xa mức trung bình của khu vực Đồng bằng sông Hồng (75,7 tuổi) và cả nước (74,5 tuổi). Trong vòng 5 năm qua, tuổi thọ trung bình của người Hà Nội đã tăng liên tục, từ 75,5 tuổi vào năm 2019 lên 76 tuổi vào năm 2022 và 76,1 tuổi vào năm 2023. Điều này cho thấy người dân Thủ đô đang hưởng những lợi ích từ sự phát triển kinh tế - xã hội và chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao.Xét về thứ hạng cả nước, Hà Nội xếp thứ 5 về tuổi thọ trung bình, sau các địa phương như TPHCM (76,5 tuổi), Bà Rịa - Vũng Tàu (76,4 tuổi), Đà Nẵng và Đồng Nai (cùng 76,3 tuổi). Tuy nhiên, với tốc độ tăng trưởng ấn tượng về tuổi thọ trong những năm gần đây, Hà Nội đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách và có thể sớm vươn lên dẫn đầu cả nước về chỉ số này.

Tuổi Kết Hôn Trung Bình Tăng Dần

Cũng như nhiều địa phương khác, tuổi kết hôn lần đầu của thanh niên Hà Nội đang có xu hướng tăng lên. Nếu như năm 2019, tuổi kết hôn trung bình ở Hà Nội là 25,7 tuổi thì đến năm 2023 đã tăng lên 27,9 tuổi, cao hơn 1 tuổi so với năm 2022. Tuy nhiên, mức này vẫn thấp hơn so với tuổi kết hôn trung bình chung của cả nước (27,2 tuổi) và khu vực Đồng bằng sông Hồng (27 tuổi).Việc thanh niên Hà Nội kết hôn muộn hơn có thể là do nhiều yếu tố như gia tăng tỷ lệ học tập và phát triển nghề nghiệp, nhu cầu tự lập và ổn định tài chính trước khi lập gia đình, cũng như sự thay đổi về nhận thức và lối sống của thế hệ trẻ. Tuy nhiên, Hà Nội vẫn không phải là địa phương có tuổi kết hôn trung bình cao nhất cả nước.

Tỷ Suất Sinh Thấp Nhất Cả Nước

Một điểm đáng chú ý khác về dân số Hà Nội là tỷ suất sinh (TFR) đang ở mức thấp nhất cả nước. Năm 2023, TFR của Hà Nội chỉ đạt 1,88 con/phụ nữ, thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ) và cũng là mức thấp nhất trong lịch sử thống kê dân số của Thủ đô.Trước đó, TFR của Hà Nội từng ở mức khá cao, lên tới 2,24-2,25 con/phụ nữ vào giai đoạn 2019-2020. Tuy nhiên, sang giai đoạn 2021-2022, con số này đã giảm xuống còn 2,18 và 2,13 con, xấp xỉ mức sinh thay thế. Việc tỷ suất sinh giảm mạnh như vậy có thể là do nhiều yếu tố như xu hướng kết hôn muộn, nâng cao trình độ học vấn và tham gia lực lượng lao động của phụ nữ, cũng như các chính sách hạn chế sinh đẻ.

Dân Số Đông Đúc Nhưng Tăng Chậm

Với 8,58 triệu người vào năm 2023, Hà Nội là địa phương có dân số đông thứ 2 cả nước, chỉ sau TPHCM (9,45 triệu người). Trong 5 năm qua, dân số Thủ đô đã tăng thêm gần nửa triệu người, tuy nhiên tốc độ tăng dân số ở Hà Nội đang có xu hướng chậm lại.Điều này có thể là do tỷ suất sinh giảm mạnh, cùng với việc người dân Hà Nội có xu hướng kết hôn và sinh con muộn hơn so với trước. Bên cạnh đó, quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế cũng làm thay đổi cơ cấu dân số, với tỷ lệ dân số thành thị và lao động trong các ngành phi nông nghiệp ngày càng tăng.

Mật Độ Dân Số Cao Nhất Cả Nước

Mặc dù tốc độ tăng dân số chậm lại, Hà Nội vẫn là địa phương có mật độ dân số cao nhất cả nước. Với 8,58 triệu dân trên diện tích 3.358 km2, mật độ dân số của Thủ đô đạt 2.556 người/km2 vào năm 2023. Con số này cao gấp 8,4 lần mức trung bình cả nước và gấp hơn 2 lần mức chung của khu vực Đồng bằng sông Hồng.Tuy nhiên, Hà Nội vẫn chỉ xếp thứ 2 cả nước về mật độ dân số, sau TPHCM (2.985 người/km2). Điều này cho thấy Thủ đô vẫn đang phải đối mặt với những thách thức về quản lý, quy hoạch và phát triển đô thị để đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân.

Cơ Cấu Dân Số Đang Thay Đổi

Về cơ cấu dân số, Hà Nội hiện có số lượng nam giới nhiều hơn nữ giới. Trong tổng số 8,58 triệu dân, số phụ nữ là khoảng 4,3 triệu người, trong khi nam giới là hơn 4,26 triệu người. Tỷ lệ giới tính dân số (nam/100 nữ) ở Hà Nội là 96,6.Bên cạnh đó, cơ cấu dân số thành thị và nông thôn ở Hà Nội cũng đang có sự thay đổi đáng kể. Hiện nay, dân số khu vực nông thôn (hơn 4,3 triệu người) vẫn cao hơn dân số thành thị (4,2 triệu người). Tuy nhiên, xu hướng đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ, với nhiều người dân từ nông thôn chuyển đến thành phố để tìm kiếm cơ hội việc làm và cuộc sống tốt hơn.