Sức khỏe tâm thần là một vấn đề quan trọng nhưng thường bị bỏ qua trong xã hội hiện đại. Nhiều người gặp phải các triệu chứng như thay đổi tâm trạng, rối loạn giấc ngủ và khó kiểm soát cảm xúc, nhưng lại không nhận ra đây là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tâm thần. Việc nhận biết sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời là rất cần thiết để giúp những người gặp vấn đề có thể sớm hồi phục và ổn định cuộc sống.

Thay Đổi Đột Ngột Trong Tâm Trạng và Hành Vi

Nhiều người gặp phải tình trạng thay đổi đột ngột trong tâm trạng và hành vi, bao gồm cảm giác bực bội, dễ nổi cáu và khó kiểm soát cảm xúc. Đây có thể là dấu hiệu của một số rối loạn tâm thần như rối loạn điều hòa cảm xúc. Những người mắc phải tình trạng này thường có khó khăn trong việc duy trì sự ổn định về cảm xúc và hành vi, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày.Chị L.H.N.M (19 tuổi, ngụ Q.Bình Tân, TP.HCM) chia sẻ, hơn 1 năm trước, chị đã trải qua giai đoạn thường xuyên dễ nổi nóng với các thành viên trong gia đình. "Tôi nhận thấy mình trở nên nhạy cảm, dễ mất kiểm soát cảm xúc, suy nghĩ cực đoan và ảnh hưởng tiêu cực đến người xung quanh ở giai đoạn đó," chị L.H.N.M nói.Tương tự, chị L.N.K.N (21 tuổi, ngụ Q.Tân Bình, TP.HCM) cũng chia sẻ rằng bản thân đã có nhiều biểu hiện cáu gắt với người thân cách đây hơn 4 năm. "Ngoài triệu chứng trên, khoảng thời gian đó tôi thường mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, khó tập trung, lo lắng, dễ xúc động, cảm thấy bi quan và tuyệt vọng, dẫn tới nhiều suy nhược về tâm lý lẫn thể lý," chị L.N.K.N nói.

Rối Loạn Giấc Ngủ và Thay Đổi Chu Kỳ Ngủ-Thức

Rối loạn giấc ngủ và thay đổi chu kỳ ngủ-thức cũng là một trong những dấu hiệu cảnh báo sức khỏe tâm thần cần chú ý. Một số người có thể gặp phải tình trạng ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.Chị L.N.K.N (22 tuổi, ngụ TP.HCM) chia sẻ, cách đây hơn 4 năm, chị từng có giai đoạn không ổn định cảm xúc và thiếu ngủ trầm trọng. "Ngoài triệu chứng trên, khoảng thời gian đó tôi thường mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, khó tập trung, lo lắng, dễ xúc động, cảm thấy bi quan và tuyệt vọng, dẫn tới nhiều suy nhược về tâm lý lẫn thể lý. Những trạng thái này có vẻ nặng hơn vào chiều tối và ban đêm," chị L.N.K.N chia sẻ.Theo bác sĩ Đỗ Quốc Quỳnh Như, Phòng khám Tâm thể trị liệu, khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, rối loạn nhịp sinh học cũng có thể gây ra những thay đổi trong chu kỳ ngủ-thức. Những người có nhịp sinh học không đồng bộ (hội chứng trì hoãn giấc ngủ) có thể gặp khó khăn trong việc duy trì mức năng lượng ổn định trong ngày, dẫn đến thay đổi tâm trạng.

Thay Đổi Đáng Kể Trong Hành Vi và Cảm Xúc

Ngoài những thay đổi về giấc ngủ và tâm trạng, một số người còn gặp phải những thay đổi đáng kể trong hành vi và cảm xúc, như dễ cáu gắt với người thân nhưng lại dễ chịu, hòa nhã với người ngoài.Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nghĩa, Phó giám đốc Trung Tâm Chăm sóc sức khỏe tinh thần tích hợp Vinmec Times City, đây là hiện trạng thường thấy ở xã hội. "Khi ở trong môi trường mà cảm xúc có thể dẫn tới hậu quả nào đó, như trường học hoặc nơi làm việc, chúng ta có xu hướng dồn nén và nhẫn nhịn. Khi ở nhà, nơi có các thành viên trong gia đình, chúng ta lại thả lỏng cảm xúc vì mặc định họ sẽ không bao giờ bỏ rơi mình," bác sĩ Trung Nghĩa giải thích.Bên cạnh đó, bác sĩ Đỗ Quốc Quỳnh Như cũng cho biết, rối loạn lo âu xã hội cũng có thể dẫn tới tình trạng người bệnh có khả năng kiềm chế và vui vẻ khi gặp người ngoài do mong muốn tạo ấn tượng tốt, nhưng lại cảm thấy ủ dột hơn vào buổi chiều tối.

Những Dấu Hiệu Cần Chú Ý Khác

Ngoài những dấu hiệu trên, một số vấn đề sức khỏe tâm thần khác như rối loạn trầm cảm không điển hình, với người bệnh có xu hướng ngủ nhiều, dễ cáu gắt và ủ rũ khi ở một mình hoặc khi không có hoạt động xã hội, cũng cần được quan tâm.Bác sĩ Đỗ Quốc Quỳnh Như cũng lưu ý, rối loạn lưỡng cực, với tình trạng bệnh nhân trải qua 2 giai đoạn đối lập nhau là trầm cảm và hưng cảm, cũng là một vấn đề sức khỏe tâm thần cần được chú ý. Ở giai đoạn hưng cảm, người bệnh có thể ngủ rất ít, chỉ 1-2 tiếng/ngày và làm việc rất năng suất, nhưng đây lại là lúc cần mà mọi người phải cân nhắc về bệnh lý của mình vì giai đoạn hưng cảm thường rất khó điều trị.Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo sức khỏe tâm thần và có biện pháp can thiệp kịp thời là rất quan trọng, giúp người bệnh sớm hồi phục và ổn định cuộc sống. Nếu gặp phải những thay đổi đáng kể về tâm trạng, hành vi và giấc ngủ, hãy chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia để được tư vấn và điều trị kịp thời.